MINIPORADNIK DLA RODZICÓW, KTÓRYCH DZIECKO ZMARŁO WSKUTEK PORONIENIA
Prawo zapewnia nam możliwość godnego pochówku człowieka, także tego Małego, które zmarło przed swoimi narodzinami. Trudności z jakimi rodzice zderzają się w szpitalach, urzędach, a czasem i parafiach pochodzą z niewiedzy. Dlatego poniżej podajemy najważniejsze informacje pozwalające na wyegzekwowanie prawa takiego Malucha do pogrzebu godnego człowieka.
Formalności w Zakładzie Opieki Zdrowotnej (szpital, przychodnia).
Jeśli rodzice dowiadują się w szpitalu, że ich Dziecko zmarło, warto od razu zastrzec chęć odbioru jego ciała; pozwoli to uniknąć sytuacji, w której szpital zniszczy ciało Małego Człowieka bez ich wiedzy. Rodzice mogą je odebrać ze szpitala bądź z Zakładu Patomorfologii za pośrednictwem firmy pogrzebowej. Niezależnie od długości trwania ciąży, pracownik szpitala powinien wystawić pisemne zgłoszenie urodzenia martwego Dziecka. Szpital ma obowiązek przekazać zgłoszenie do USC w terminie 3 dni lub może wydać je rodzicom do ręki. Wówczas mają oni także 3 dni od narodzin na złożenie pisma w USC. Dokument ten nie jest dokumentacją medyczną, dlatego nie ma w nim zastosowania rozróżnienie na poronienie i poród przedwczesny. W świetle prawa polskiego są to zawsze narodziny martwego Dziecka. Przy wypełnianiu zgłoszenia urodzenia martwego Dziecka należy pamiętać, że wypełniona koniecznie musi być rubryka określająca płeć Dziecka. W przypadku gdy nie można określić płci należy poprosić o wystawienie karty zgonu do celów pochówku. Szpital powinien wydać ten dokument, podobnie jak zwłoki Dziecka, niezależnie od jego wieku. Na jej podstawie rodzice mogą pochować Dziecko na cmentarzu na własny koszt (Ustawa została przyjęta przez Sejm RP w dniu 26 maja 2011 r. i obowiązuje od 14 października 2011 r.).
Rejestracja w Urzędzie Stanu Cywilnego
W celu rejestracji Dziecka w USC, rodzice (lub jedno z nich) stawiają się w urzędzie z wypełnionym przez szpital Zgłoszeniem urodzenia Dziecka martwego (jeśli jest w rubryce zaznaczona płeć). Należy także zabrać ze sobą: dowody osobiste rodziców, akt małżeństwa bądź akt urodzenia (dla matki panny), akt małżeństwa z adnotacją o rozwodzie (dla rozwódki), akt zgonu współmałżonka (dla wdowy). Aktów nie trzeba przedkładać, jeżeli są sporządzone w tym samym urzędzie gdzie rejestrujemy urodzenie. Po zawiadomieniu, USC wystawia akt urodzenia z adnotacją, że Dziecko urodziło się martwe i wydaje rodzicom 3 odpisy zupełne (dokument staje się zarazem aktem zgonu).
Formalności pogrzebowe
Zgodnie z polskim prawem (Dz.U. z 2004 r. Nr 161 poz. 1688), Dziecko, które rodzi się martwe – jeśli jest możliwe określenie jego płci – powinno zostać zarejestrowane w USC, zaś jego bliscy mają prawo go pochować . Jeśli jest to wczesne poronienie i nie widać płci Dziecka, lekarz wystawia Kartę do celów pochówku, na podstawie której Rodzice na własny koszt organizują pogrzeb Dziecka. Jeśli rodzice rezygnują z tego prawa (najczęściej ze zwykłej niewiedzy), obowiązek pogrzebu spada na gminę właściwą ze względu na miejsce zgonu (Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych Art. 10 ust. 3). Warto pamiętać, że każda osoba, która zgłosi chęć pochowania osoby zmarłej, może to uczynić. Dziecko może zostać pochowane w grobie rodzinnym lub w zbiorowym grobie dzieci zmarłych przed narodzinami na Cmentarzu Komunalnym przy ulicy Przykoszarowej w Łomży. Formalności na cmentarzu nie różnią się od mających miejsce przy okazji pogrzebów osób zmarłych po narodzinach. W parafii – jeśli rodzice pragną pogrzebu katolickiego – zgłaszają się z odpisem zupełnym aktu urodzenia dziecka z USC bądź z kartą zgonu do celów pochówku wystawioną przez szpital bądź Zakład Patomorfologii i proszą o pogrzeb wedle formularza pogrzebu Dziecka nieochrzczonego. Rytuał pogrzebowy przewiduje pełny pogrzeb w obecności ciała Dziecka. Msza św. odprawiana jest w kolorze białym w intencji zmarłego Dziecka i jego rodziców. Wg rozporządzenia Biskupa Łomżyńskiego, ,nie należy zobowiązywać rodziców do składania ofiary z racji takiego pogrzebu.
Formalności związane ze świadczeniami
ZUS powinien wypłacić rodzicom lub osobom, które pochowały Dziecko, zasiłek pogrzebowy po przedłożeniu stosownego wniosku i odpisu aktu urodzenia z USC z adnotacją, że Dziecko urodziło się martwe. Kodeks Pracy przewiduje 8-tygodniowy urlop macierzyński dla pracownicy, której Dziecko urodziło się martwe. Realizacja tego uprawnienia uwarunkowana jest rejestracją Dziecka w USC. Tzw. becikowe nie przysługuje.
Kłopoty z firmami ubezpieczeniowymi
Niekiedy firmy ubezpieczeniowe odmawiają wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia na wypadek urodzenia martwego Dziecka na podstawie medycznego rozróżnienia, iż przed 22 tygodniem życia Dziecka nie ma narodzin, ale poronienie. Jeśli podobna klauzula nie została umieszczona w warunkach ubezpieczenia, odmowa taka jest bezprawna, gdyż zgodnie z obowiązującym prawem wiek Dziecka nie ma znaczenia dla stwierdzenia jego narodzin.